1 – ANONİM ŞİRKET
Anonim şirket, sermayesi paylara bölünmüş, borçlarından dolayı sadece malvarlığıyla sorumlu olan bir ticaret şirketi türüdür. Anonim şirketler, genellikle büyük ölçekli işletmeler için tercih edilir ve çeşitli sektörlerde faaliyet gösterebilirler.
Anonim şirketlerin en önemli özelliği, ortaklarının sorumluluğunun şirkete koydukları sermaye miktarı ile sınırlı olmasıdır. Yani, şirketin borçlarından dolayı ortaklar, kişisel mal varlıklarıyla sorumlu tutulamazlar.
Anonim şirket, kendi tüzel kişiliği nedeniyle, kendi borçlarından ve yükümlülüklerinden sorumludur. Ancak anonim şirket ortaklarının sorumluluğu şirkete koydukları sermaye miktarı ile sınırlıdır. Şirketin borçlarından dolayı ortaklar, kişisel mal varlıklarıyla sorumlu tutulamaz, ortakların kişisel varlıkları korunur. Dolayısıyla şirket iflas ettiğinde, sadece şirketin varlıklarına başvurulabilir.
Ancak belirtmek gerekir ki şirketin yönetim kurulu üyeleri, şirketin yönetiminde dikkatli davranmak ve şirkete karşı sadakat göstermek zorundadır. İhmal veya kötü yönetim nedeniyle şirket zarar görürse, yönetim kurulu üyeleri şahsi olarak sorumlu tutulabilirler.
Anonim şirket, yasa dışı bir eylemde bulunursa, şirketin kendisi cezai sorumluluk taşıyabileceği gibi işbu eylemin yaptırımı tüzel kişilere özel güvenlik tedbiri olabilecektir. Ancak ceza hukuku bakımından asli sorumluluk, eylemin gerçekleşmesine sebep olan şirket yetkilisinindir.
Anonim şirket, kendi adına dava açabilir veya aleyhine dava açılabilir. Anonim şirketlerin hukuki uyuşmazlıkları genellikle ticaret mahkemelerinde çözülür.
A – Hukuki Temsil
Anonim şirketler, genel kurul toplantılarında ve ticaret mahkemelerinde hukuki temsil için bir avukat bulundurmaları gerekir. Bu, şirketin haklarının korunması açısından önemlidir.
B – Ticaret Sicili ve Şirket İşlemleri
Şirketin ticaret sicilindeki işlemleri ve diğer resmi belgeleri hazırlamak için avukat yardımına ihtiyaç vardır.
C – Dava ve Uyuşmazlıklar
Eğer şirket, dava açmak veya aleyhine dava açılmak durumunda kalırsa, avukat bulundurmak zorunlu hale gelir. Özellikle hak kaybına uğramamak bakımından ticaret mahkemelerinde yapılan işlemler avukat aracılığıyla yürütülmesi gerekir.
D – Kurumsal Yönetim ve Danışmanlık
Şirketler, avukatlar aracılığıyla kurumsal yönetim ve danışmanlık hizmetleri alarak, hukuki süreçlerini daha sağlıklı bir şekilde yürüteceklerdir.
E – Zorunluluk Durumları
Sonuç olarak, anonim şirketlerde avukat bulundurma zorunluluğu duruma bağlıdır; ancak hukuki süreçlerin sağlıklı bir şekilde yürütülmesi için avukat desteği alınması ciddi önem arz etmektedir.
2 – ANONİM ŞİRKETLERDE AVUKAT BULUNDURMA ZORUNLULUĞU
Türkiye’de mevcut yasal düzenlemeler gereğince anonim şirketlerin bazı durumlarda avukat bulundurması zorunludur.
Nitekim 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35/3 madde hükmü uyarınca;
“Dava açmaya yeteneği olan herkes kendi davasına ait evrakları düzenleyebilir, davasını bizzat açabilir ve işini takip edebilir. Ancak, Türk Ticaret Kanunu’nun 272’nci maddesi esas sermaye miktarının (6102 sayılı yeni Türk Ticaret Kanunu m.332 uyarınca bu miktar 50.000,00 TL) beş katı veya daha fazla esas sermayesi bulunan anonim şirketler ile veya daha fazla olan yapı kooperatifleri sözleşmeli bir avukat bulundurmak zorundadırlar.
32380 sayılı, 24 Kasım 2023 Tarihli ve 7887 Karar Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararı ile 01.01.2024’ten itibaren geçerli olmak üzere;
Türk Ticaret Kanunu’nun 332. maddesinin birinci fıkrasında anonim şirketler için 50 bin TL olarak öngörülen en az esas sermaye tutarı 250 bin TL’ye yükseltilmiştir.
Bu değişiklik sonrasında, 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren avukat bulundurma zorunluluğuna ilişkin tutar, 1 Milyon 250 Bin TL (250.000,00 TL x 5) olmuştur.
Dolayısıyla sermayesi 1.250.000,00 TL ve üzerinde olan anonim şirketler, 1165 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35. maddesi gereği bünyelerinde bir avukat istihdam etmek veya serbest çalışan bir avukattan sürekli olacak şekilde avukatlık hizmeti almak zorundadır.
3 – AVUKAT BULUNDURMA ZORUNLULUĞUNA UYULMAMASININ YAPTIRIMI
Anonim şirketlerde sözleşmeli avukat bulundurma zorunluluğunu yerine getirmeyen şirketler için idari para cezası öngörülmüştür.
1136 sayılı Avukatlık Kanunu’nun 35/3 madde hükmü uyarınca;
“…Bu fıkra hükmüne aykırı davranan kuruluşlara Cumhuriyet savcısı tarafından sözleşmeli avukat tayin etmedikleri her ay için, sanayi sektöründe çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için suç tarihinde yürürlükte bulunan, asgarî ücretin iki aylık brüt tutarı kadar idarî para cezası verilir.”
Madde hükmünden de anlaşılacağı üzere, sözleşmeli avukat bulundurma yükümlülüğüne uymamanın yaptırımı idari para cezası olup işbu idari para cezası sözleşmeli avukat bulundurma yükümlülüğünün yerine getirilmediği her ay için ayrı ayrı uygulanacaktır.
Nitekim 2024 yılı için brüt asgari ücret tutarı, 20.002,50 TL. ilan edilmiştir.
Belirlenen asgari ücret neticesinde, 2024 yılında avukat bulundurma zorunluğuna uymayan anonim şirketlere aylık 40.005,00 TL (20.002,50 TL x 2), 2024 yılının tamamında sözleşmeli avukat bulundurmayanlara ise, yıllık toplam 480.060,00 TL (20.005,00 x 12) idari para cezası uygulanacaktır.
Dolayısıyla anonim şirketlerin bir avukat istihdam etmeleri veya sözleşmeli olarak bir avukattan destek almaları gerekmektedir.
Yukarıda ayrıntıya yer verilmeksizin genel hatlarıyla anlatılan Anonim Şirketler hakkında ayrıntılı hukuki danışmanlık almak için buradan bizimle iletişime geçebilirsiniz.
Av. Burak Yaşar DİVRİN